W dzisiejszym dynamicznym i pełnym wyzwań świecie, coraz więcej osób poszukuje sposobów na zwiększenie swojej produktywności i energii. Wraz z rosnącym tempem życia, niektóre dni mogą wydawać się zwyczajnie zbyt długie, a zasoby energii wyczerpane na półmetku. W takich momentach coraz więcej osób sięga po napoje energetyczne.
Ale czy jest to dobry wybór? Z jednej strony słyszymy obietnicę natychmiastowego zastrzyku energii i skupienia, a z drugiej strony mamy obawy dotyczące zdrowotnych konsekwencji z ich regularnego spożywania. W tym wpisie przyjrzymy się bliżej “energetykom” – pokażę Ci co tak naprawdę zawierają, jakie mogą mieć wpływ na organizm, a także czy istnieją jakieś alternatywy, które są równie skuteczne.
Co mogą zawierać napoje energetyczne?
Napoje energetyczne mogą zawierać różnorodne składniki, które mają na celu dostarczenie szybkiego zastrzyku energii i poprawienia koncentracji. Oto niektóre z głównych składników, które często znajdują się w tego rodzaju napojach:
Kofeina: To jedna z najważniejszych substancji w napojach energetycznych. Kofeina działa jako stymulant, który może zwiększyć czujność, wytrwałość i poprawić koncentrację.
Tauryna: To aminokwas, który również występuje naturalnie w organizmie. W napojach energetycznych tauryna jest często dodawana w celu poprawy działania serca i układu nerwowego.
Witaminy z grupy B: Wiele napojów energetycznych zawiera witaminy z grupy B, takie jak witamina B6, B12 i niacyna. Te witaminy są istotne dla metabolizmu energetycznego organizmu.
Cukry: Napoje energetyczne mogą zawierać znaczne ilości cukrów, które dostarczają szybką dawkę energii. To może być przyczyną gwałtownego wzrostu poziomu cukru we krwi, po którym może nastąpić spadek energii.
Dodatki pobudzające: Wiele napojów energetycznych zawiera dodatkowe składniki o działaniu pobudzającym, takie jak guarana (bogata w naturalną kofeinę), yerba mate czy zielona herbata.
Ekstrakty z ziół: Czasami napoje energetyczne mogą zawierać ekstrakty z ziół o działaniu pobudzającym lub adaptogennym, takie jak żeń-szeń czy ashwagandha.
Inne dodatki takie, jak: regulatory kwasowości, aromaty, barwniki, substancje konserwujące
Warto zaznaczyć, że składniki napojów energetycznych mogą się różnić w zależności od marki i rodzaju produktu. Same te substancje nie są szkodliwe, ale ich wzajemne proporcje oraz ilość (stężenie) zawarta w małej puszce może negatywnie wpływać na nasz organizm.
Jak energetyki wpływają na nasz organizm?
Napoje energetyczne zawierają składniki, które mają na celu dostarczenie szybkiego zastrzyku energii i poprawę koncentracji. Jednak ich wpływ na organizm może być zarówno pozytywny, jak i negatywny, w zależności od sposobu spożycia, indywidualnych reakcji organizmu oraz ilości spożywanego napoju.
Pobudzenie i wzrost energii – Głównym celem napojów energetycznych jest dostarczenie szybkiego zastrzyku energii poprzez składniki takie jak kofeina, tauryna i witaminy z grupy B. Kofeina działa jako stymulant, który może zwiększyć czujność, poprawić wytrzymałość fizyczną i umysłową oraz skrócić czas reakcji.
Poprawa koncentracji – Kofeina i inne stymulanty w napojach energetycznych mogą pomóc w poprawie zdolności skupienia i koncentracji.
Poprawa nastroju – Działanie stymulantów w napojach energetycznych może prowadzić do poprawy nastroju i uczucia euforii.
Przyspieszenie metabolizmu – organizm działa na przyspieszonych obrotach
Zniwelowanie zmęczenia i senności
Z tych powodów są często stosowane przez kierowców zawodowych, osoby pracujące na nocne zmiany, studentów. Warto jednak pamiętać, że ten efekt jest krótkotrwały i po szybkim wzroście energii następuje jej spadek. Wówczas i tak organizm będzie domagał się od nas odpoczynku.
Negatywne skutki picia energetyków
Jeżeli pijemy energetyki sporadycznie, to nam nie zaszkodzą. Jednak pijąc je codziennie lub w dużych ilościach mogą mieć negatywny wpływ na nasz organizm:
- mogą spowodować uzależnienie od kofeiny – dawka kofeiny w napojach energetycznych są dużo wyższe niż w kawie;
- bezsenność;
- napady agresji, nadpobudliwość;
- zwiększają ryzyko wystąpienia zawału serca i udaru;
- wpływają negatywnie na szkliwo zębów;
- mogą wpływać na rozwój insulinooporności;
- dolegliwości ze strony układu pokarmowego: bóle brzuch, mdłości;
- niekorzystnie wpływają na długość i jakość naszego snu;
- nadwyrężają pracę wątroby (energetyk jest traktowany przez nasz organizm jak trucizna) i nerek – należy pić dużo wody, aby pomóc funkcjonowaniu wątroby w oczyszczaniu naszego organizmu;
- przyczyniają się do wypłukiwania wapnia z organizmu – mogą powodować jego niedobory
Kiedy unikać energetyków
Istnieją sytuacje i okoliczności, w których lepiej unikać spożywania napojów energetycznych ze względu na potencjalne ryzyko zdrowotne lub negatywne skutki. Oto kilka przypadków, w których lepiej powstrzymać się od picia energetyków:
- Dzieci i młodzież – od stycznia 2024 roku w życie wejdzie przepis zakazujący sprzedaży energetyków (zawierających kofeinę i taurynę) osobom niepełnoletnim
- Kobiety w ciąży oraz karmiące piersią
- Nie łączymy energetyków z alkoholem. Kombinacja ta jest ryzykowna, ponieważ kofeina może maskować uczucie zmęczenia spowodowane spożyciem alkoholu, co może prowadzić do większego jego spożycia.
- Osoby, które reagują silnie na małe ilości kofeiny, powinny unikać napojów energetycznych, aby uniknąć niepożądanych efektów ubocznych, takich jak drżenia, nerwowość czy zaburzenia snu.
- Osoby cierpiące na nadciśnienie tętnicze, problemy z sercem, zaburzenia rytmu serca, choroby nerek, cukrzycę typu 2
Alternatywa dla napojów energetyzujących
Jeśli szukasz alternatyw dla napojów energetyzujących, które dostarczą ci energii i poprawią koncentrację w sposób zdrowszy i bardziej zrównoważony, oto kilka propozycji:
- zielona herbata
- yerba mate
- herbaty z guarany
- napary z imbiru/ żeńszenia
- herbata matcha
O tych alternatywnych sposobach dowiesz się więcej już w następnym wpisie.
