Kawa jest najbardziej popularnym napojem na świecie, zaraz po wodzie. Dla niektórych picie kawy to poranny rytuał, dla innych ulubiona pobudka w ciągu dnia. Niezależnie od powodów dla których sięgamy po filiżankę tego naparu wielu kawoszy ma wątpliwości, czy kawa jest zdrowa.
Niestety przez lata wokół kawy narosło wiele mitów. W Internecie możemy znaleźć szereg sprzecznych informacji. Dlatego w tym wpisie rozprawimy się z najbardziej popularnymi mitami. Dowiesz się również, jakie właściwości ma kawa, dlaczego warto ją pić oraz jaka jest bezpieczna ilość spożywanego naparu.
Bogactwo składników kawy, które wpływają na zdrowie
Kawa jest nie tylko napojem o głębokim aromacie i intensywnym smaku, zawiera szereg składników, które mogą wpływać pozytywnie na nasze zdrowie. Oto niektóre z nich:
- Kofeina, działająca jako naturalny środek pobudzający, który może poprawić naszą koncentrację, redukować uczucie zmęczenia.
- Kawa zawiera przeciwutleniacze, takie jak kwas chlorogenowy, które pomagają zwalczać wolne rodniki w organizmie. Przeciwutleniacze mają potencjał wspierania zdrowia komórek i przeciwdziałania procesom starzenia się organizmu.
- Kawowe ziarna dostarczają również niewielkie ilości witamin i minerałów, takich jak witamina B2 (ryboflawina), witamina B3 (niacyna), potas, magnez. Choć ilości te mogą być niewielkie w porównaniu z innymi źródłami, każda mała dawka korzystnych składników się liczy.
- Kawa zawiera fitosterole, które mogą wpłynąć na poziom cholesterolu we krwi, przyczyniając się do utrzymania zdrowego profilu lipidowego.
- Kawowa esencja zawiera diterpeny, takie jak kafestol i kahweol, które zostały powiązane z potencjalnymi korzyściami dla zdrowia, w tym wsparciem dla funkcji metabolicznych oraz układu sercowo-naczyniowego.
Ile filiżanek kawy możesz wypić
Wiele badań potwierdza, że umiarkowana konsumpcja kawy – wynosząca od 3 do 5 filiżanek dziennie – jest ogólnie uważana za bezpieczną i może dostarczać korzyści zdrowotne. Jednak dokładna ilość, którą można bezpiecznie wypić, może się różnić w zależności od indywidualnej tolerancji organizmu na kofeinę, wieku, stanu zdrowia i innych czynników.
Według wielu ekspertów i organizacji zdrowotnych, takich jak Food and Drug Administration (FDA) w USA, umiarkowana dzienna dawka kofeiny dla większości zdrowych dorosłych wynosi około 400 mg. Należy jednak pamiętać, że zalecenia te są inne dla kobiet w ciąży oraz w trakcie laktacji. W tym przypadku dopuszczalna dzienna dawka kofeiny to 200 mg. Natomiast u dzieci i młodzieży jest ona zależna od masy ciała i wynosi 3 mg/kg.
W tym miejscu warto podkreślić, że kawa nie jest jedynym źródłem kofeiny. Więc patrząc na jej dzienne spożycie musimy brać pod uwagę również inne napoje, np. colę, herbatę, energetyki z dodatkiem kofeiny.
Ile kofeiny w kawie
- małe espresso ma 60-70 mg kofeiny
- filiżanka kawy 200 ml – 70-140 mg kofeiny (w zależności od intensywności)
- kawa rozpuszczalna – 1 łyżeczka to ok 30 mg kofeiny
Inne popularne źródła kofeiny
- herbata to ok. 30-70 mg kofeiny – zawiera jej mniej niż kawa, ale ilość ta również może się różnić w zależności od rodzaju herbaty;
- napój gazowany typu cola to ok. 30-40 mg kofeiny;
- napoje energetyzujące: zazwyczaj 80-150 mg kofeiny
Do dziennej, zalecanej dawki kofeiny należy zaliczyć każdy z powyższych napojów, nie tylko kawę.
Wpływ kawy na zdrowie
- kawa zmniejsza ryzyko śmiertelności spowodowanej chorobami serca;
- poprawia sprawność fizyczną i psychiczną;
- zmniejsza ryzyko zachorowania na niektóre nowotwory i choroby neurodegradacyjne np. Alzheimera (badania, które dowiodły, że picie kawy zmniejsza ryzyko wystąpienia tej choroby), Parkinsona;
- zmniejsza ryzyko udaru,
- zmniejsza ryzyko wystąpienia depresji,
- zmniejsza ryzyko zaburzeń rytmu serca;
- ma korzystny wpływ na profilaktykę chorób wątroby;
- pozwala nam żyć dłużej;
- sprzyja odchudzaniu – czarna bez cukru 😉 Kawa z mlekiem i cukrem jest traktowana jako deser (kofeina jest traktowana jako spalacz tłuszczu – zwiększa jego spalanie ok. 10-20%)
- ułatwia wypróżnianie – ponieważ kofeina pobudza wydzielanie gastryny.
Kawa przez wiele lat była uważana za wielkie zło. Na szczęście odczarowano ją i dowiedziono, że ma ona bardzo korzystny wpływ na nasz organizm.
Kiedy kawa nie jest wskazana
Kawa może przynosić wiele korzyści zdrowotnych, ale istnieją pewne sytuacje i okoliczności, kiedy warto być ostrożnym lub ograniczyć jej spożycie. Oto kilka takich przypadków:
- przy problemach z żołądkiem i dwunastnicą,
- przy chorobach jelit – nie zawsze, jednak warto skonsultować to z lekarzem,
- przy chorobach trzustki i dróg żółciowych,
- picie kawy jest zalecane około 1 godziny po posiłku, ponieważ może utrudniać wchłanianie wapnia i żelaza do naszego organizmu,
- jeżeli przyjmujemy leki to odstęp między przyjętą dawką a wypiciem kawy powinien wynosić min. 30 minut. Warto o tym pamiętać, ponieważ kawa może utrudniać wchłanianie niektórych leków.
Mity o kawie
Kawa odwadnia
Udowodniono, że kawa nie ma wpływu na odwodnienie organizmu. Owszem ma działanie moczopędne, ale jeżeli przyjmujemy inne płyny, to nie ma możliwości, aby kawa spowodowała odwodnienie. Pamiętajmy, że napar kawy składa się głównie z wody, więc każda filiżanka dostarcza nam dodatkową porcję płynów. Umiarkowane spożycie kawy (3 do 5 filiżanek dziennie) nie prowadzi do odwodnienia i nie narusza równowagi elektrolitowej.
Kawa wypłukuje magnez z organizmu
Przyjęło się mówić, że kawa wypłukuje magnez z organizmu przez swoje właściwości moczopędne. Warto jednak zaznaczyć, że kawa jest również źródłem magnezu (ok. 8-12 mg w 100 g naparu). Co oznacza, że bilans i tak wychodzi na plus, czyli więcej tego pierwiastka zostaje w naszym organizmie.
Kawa zwiększa ryzyko chorób serca
Kawa wspomaga nasz układ krążenia i nasze serce. 3-5 filiżanek dziennie nam nie zaszkodzi, wręcz przeciwnie. Składniki kawy, takie jak przeciwutlenacze i polifenole, mogą mieć potencjał ochronny dla układu krążenia poprzez poprawę zdolności naczyń krwionośnych do rozszerzania się oraz działanie przeciwzapalne.
Kawa zwiększa ryzyko zachorowań na nowotwory
Wręcz przeciwnie, badania pokazują, że picie kawy zmniejsza ryzyko zachorowań na niektóre choroby nowotworowe, np. nowotworu wątroby i szyjki macicy.
Kawa może powodować bóle głowy
Jeżeli pijemy ją w nadmiarze i do tego dojdzie stres, przemęczenie, to faktycznie głowa może to prowadzić do bólów głowy. Jednak spożywając zalecaną dawkę kawa nie będzie wyzwalaczem bólów głowy (pamiętajmy, że każdy z nas może mieć inną tolerancję na kofeinę).
U osób wrażliwych na kofeinę picie kawy może nasilać bóle migrenowe. Ważne jest, żeby obserwować swój organizm i sprawdzać, jaka dawka jest dla nas odpowienia.
Kawa powoduje bezsenność
Kawa działa na nasz organizm ok 4 godzin. Dlatego nie zaleca się jej pić do 4 godzin przed zaśnięciem. Jednak wszystko zależy od naszych przyzwyczajeń i mechanizmów. Są osoby, które wypiją kawę i mogą iść spać, na innych będzie ona działała pobudzająco. Wówczas wypijając ją wieczorem możemy mieć problem z zaśnięciem
Kawa powoduje wzrost ciśnienia
Kofeina zawarta w kawie może powodować przejściowy wzrost ciśnienia krwi u niektórych osób, ale ten efekt jest zazwyczaj krótkotrwały. Dzieje się tak głównie u osób, które rzadko piją kawę. Jeżeli pijemy ją codziennie nasz organizm z czasem przestaje reagować i kawa nie wpływa na wzrost ciśnienia.
Podsumowując, umiarkowana konsumpcja kawy, 3-5 filiżanki dziennie, nie ma negatywnego wpływu na większość zdrowych osób. Wręcz przeciwnie, picie kawy może dostarczać nam korzyści, takich jak poprawa koncentracji, dostarczanie przeciwutlenaczy czy potencjalne zmniejszenie ryzyka niektórych chorób przewlekłych.
Jednak jak we wszystkim, umiar jest kluczowy. Nadmierna konsumpcja kawy, zwłaszcza w dużych ilościach, może prowadzić do problemów zdrowotnych, takich jak nadpobudliwość, problemy ze snem, kołatanie serca. Dlatego warto świadomie podchodzić do spożycia kofeiny i dostosowywać je do swoich potrzeb i reakcji organizmu.
